Tuvieron nel Paraisu: Peces Barba en Ribesella

Milio Mariño

Gregorio Peces Barba, un inteletual comprometíu cola política y colos principios del socialismu democrático; univer- sitariu de vocación y dedicación, filósofu del Drechu y una persona candial qu’aportó a presidente del Congresu de los Diputaos, padre de la Constitución de 1978, y caderalgu ya reutor de la Universidá Carlos III de Madrid, namoróse de Ribesella y foi fiel a esi amor hasta'l día en qué morrió.

Peces Barba finó n'Uviéu'l martes 24 de xunetu de 2012,  por cuenta d'una insuficiencia renal complicada con otra de la corada. Finó xusto cuando se cumplíen 30 años de la so primer visita a la villa riosellana. Un amor a primer vista de lo qu’acabó convirtiéndose nel so paraísu particular al que tornaba ca branu,  por Navidá, Selmana Santa y siempres que les sos ocupaciones lu dexaben. Tantu ye  asina qu'unes selmanes anantes de volver por última vegada esixó que-y dieren l'alta nun hospital de Madrid, nel que taba ingresáu y del que salió magar la oposición de los médicos. Y, tou por tar en Ribesella, na sablera de Santa Marina y nes partíes de dominó que xugaba a diariu nel Gran Hotel del Sella.

Por qué esa querencia tan grande, entrugáben-y nel hospital. ¿Vió usté, per casualidá, la sablera, el paisaxe, la tranquilidá, la xente y les partíes de dominó qu'ellí s'entamen...?

El primer contauto de Peces Barba con Ribesella tuvo llugar cuando llegó a la presidencia del Congresu de los Diputaos. Foi de la mano d'unu de los sos más íntimos amigos, el notariu Luís Gutiérrez. Entós, daquella empezó agospiándose nel Gran Hotel del Sella. Más tarde optó por arrendar una casa nel mesmu arenal de Santa Marina. La postrera de les sos residencies taba asitiada nel conocíu barriu d'El Pandiello, mui cerca del malecón riosellanu. Ellí púnxose enfermu y en principiu foi treslladáu al Hospital de Les Arriondes, pa más tarde, ante la gravedá de les dolencies, derivalo al Hospital Central d'Asturies.

Peces Barba yera un señor de costumes. Toes les tardes de branu, dende facía 30 años, xugaba xuna partida de dominó, nel Gran Hotel de Ribesella, con Alfredo, el mecánicu, Luis, el notariu, y Chércoles, que fuere xugador de fútbol y porteru del Atléticu de Madrid. Xuntábense dende la sobremesa hasta casi l'anochar. Depués, cuando empezaba la puesta de sol, Gregorio llevantaba la partía porque quería llegar a casa a la hora del telediariu. Tornaba caminando pol paséu marítimu, vía'l telediariu, cenaba, escuchaba un poco de zarzuela y a dormir. Ellí, na so casa de descansu, estudiaba, lleía y recibía a los amigos, a munchos políticos y a cuantos periodistes s’interesaben por entrevistalo. El momentu más feliz de los sos díes formaba parte de la más absoluta cotidianeidá. Yeren les llargues sobremesas de dominó colos sos amigos, siempres na mesma mesa y siempres na mesma siella. Asina trés décades.

Al son de les fiches, Gregorio cuntaba les fazañes del Real Madrid, del que yera forofu acérrimu, les batallines del so destierru mientres el franquismu, les sos esperiencies como abogáu na transición y les sos anécdotes de presidente del Congresu. Los sos compañeros de dominó escuchábenlo embelesaos. Y ye que Gregorio heredare de so madre Isabel l'arte de cuntar hestories. Isabel yera una muyer bien activa que salvara al so home, al padre de Gregorio, de ser condergáu a muerte pol franquismu y escribiera munches hestories a escondidielles de los sos fíos. Hestories que, a la fin y por conseyu d'Alfonso Guerra, acabó publicando nun llibru que titulóse “La Guerra de Doña Isabel”. 

Gregorio Peces Barba Martínez, ñaciera en Madrid el 13 de xineru de 1938. Ellí, en Madrid, curso'l bachilleratu nel Llicéu Francés, llicencióse’n Drechu pola Universidá Complutense ya doutoróse cum laude con una tesis sobre'l pensamientu social y políticu de Jacques Maritain. Depués, na Universidá d'Estrasburgo, llogró la llicenciatura de Drechu comparáu. Acabaos los estudios, empecipió nel exerciciu de l'abogacía nel despachu profesional del so padre y compartió l'actividá con José María Mohedano y Tomás de la Quadra. Dende 1963 hasta 1975 foi l’abogáu defensor en numberosos procesos del tarrecíu Tribunal d'Orde Públicu y en diversos conseyos de Guerra. La so actividá como xurista costó-y en 1969 ser deteníu pola policía franquista, suspendíu nel exerciciu de l'abogacía y desterráu al pueblu de Santa María del Campo, en Burgos, mientres dellos meses.

Dende bien nuevu, Peces Barba sintióse atraíu pola política. Empezó militando n'Esquierda Democrática, un grupu que fuere fundáu por Joaquín Ruiz Jiménez, con quien participó na primer edición, en 1963, de Cuadernos para el Diálogo. En 1972 afilióse al Partíu Socialista Obreru Español, PSOE, qu'entá taba na clandestinidá. Diputáu per Valladolid nes primeres elleiciones, de 1977, foi ún de los redactores de la nueva Constitución Española, aprobada en referéndum el 6 d'avientu de 1978. Darréu, el 18 de payares de 1982, foi escoyíu presidente del Congresu de los Diputaos con 338 votos a favor, 8 en blancu y nengunu en contra.

Ostentó dichu cargu solu mientres esa llexislatura, 1982-1986. Depués, en 1986, decidió nun volver presentase como candidatu a diputáu y tornó a la vida académica. A partir d'entós, centró los sos esfuerzos na creación de la Universidá Carlos III, col propósitu de crear una universidá pública de calidá nos conceyos del sur de Madrid. Cosa que llogró, exerciendo como caderalgu, y como primer reutor, de la citada universidá, cargu pal que foi reelexíu delles vegaes y nel que tuvo hasta abril de 2007. Nel momentu de la so muerte yera caderalgu de Filosofía del Drechu y miembru de la Real Academia de Ciencies Morales y Polítiques.

Peces Barba, ye autor de más de venti monografíes sobre temes de Filosofía del Drechu y Filosofía política, ente les que destaquen Diez lecciones sobre ética, poder y derecho y Educación para la ciudadanía y los derechos humanos, Na so obra, La España Civil, al referise a los pensadores que más lo marcaron, señalaba: “Ente los maestros de quien tanto aprendí y sigo aprendiendo cabe nomar a Joaquín Ruiz-Giménez, Elías Díaz, Felipe González, Vicén y Norberto Bobbio, Hans Kelsen, Jacques Maritain y Fernando de los Ríos.

Gregorio Peces Barba, que taba solteru y tenía un fíu qu'adoptara en 1986, yera consideráu, nos sos tiempos d'estudiante, com0 “un roxu universitariu”. Curiosamente, foi quien más protexó a don Juan Carlos de Borbón de los ataques falanxistes que sufrió mientres el curtiu períodu de tiempu en que cursó clases de Drechu na Universidá Complutense, allá pelos años sesenta. Aquel roxu universitariu, avezaba a manifestar, siempres que tenía ocasión, que considerábase un socialdemócrata de vocación y un socialista lliberal que refugaba los estremismos, el fanatismu y l'imposición. Una persona atenta, comprometía cola igualdá y la llibertá, que s'abellugaba nel so paraísu particular para esfrutar de la vida y los amigos. En Ribesella, el so paraísu, yera consideráu un riosellanu más. Güei, la pequeña travesía del arenal de Santa Marina, por onde avezaba a pasiar, lleva'l so nome porque asina lo alcordó la corporación municipal por unanimidá.

Milio Mariño / Del llibru, entá, inéditu, Tuvieron nel Paraisu