Milio Mariño
El mio camentariu de los xueves nel programa Noche tras Noche de la RPA.
El mi lio d'esta selmana ye porque van yá 36 años que tal día como mañana celébrase'l día de les lletres asturianes. Y 36 años tamién que vamos dende la estación de la Renfe, cai Uria alantre, hasta'l teatru Campoamor, pidiendo, a l’altu la lleva, la reconocencia del Asturianu como llingua oficial. Una reivindicación que nunca se fixo en contra de naide sinón plantegando que l'asturianu y el castellán puen convivir mui guapamente los dos. Namás pidimos eso, que se reconoza que podemos falar y escribir na nuesa llingua ensin que se considere daqué exóticu o marxinal.
Convién alcordar que l'Estatutu d'Autonomía d'Asturies nació de la mano d'una clase política que siguía teniendo bien presente aquello que se dicía nel franquismu, que falar n'asturianu yera d'aldeanos, de xente inculto y ensin formación.
Naquella dómina los políticos asturianos pensaben asina y nel 2015 piensen igual. De nada valió que la publicación de llibros n'asturianu creciera un 151%, nin que los datos de 2013 apurran qu'esi añu pasamos d'una media de 40 llibros publicaos n'años anteriores, a nada menos que 104 llibros n'asturianu, a pesar de que casi quitaron les subvenciones y que la industria editorial viose bien afeutada pola crisis y sufrió un retrocesu mui grande.
Cuntando con esa realidá, l'asturianu ye la única llingua del Estáu qu'inda nun ye oficial. Y nun solo eso sinón que, añu tres d'añu, siguen apaeciendo casos de discriminación pol usu de la llingua asturiana, que sigue teniendo una presencia marxinal y que, inclusive usase como motivu de risa, per parte de dellos políticos, delles instituciones y dellos medios de comunicación.
La oficialidá del asturianu ye un principiu democráticu. Pero siguimos nes mesmes. A la falta de voluntá política del partíu que Gobierna nel Principáu, que nunca quixo reconocer la oficialidá plena del asturianu, hai que xunir que'l restu de los partíos políticos o s'oponen abiertamente o pasen de puntielles como si fuera un asuntu desagradable que ye meyor nun tocar.
Yá sé que ye ociosu repetir argumentos irrefugables que respuenden polo que dicimos pero como'l desconocimientu de la clase política ye tan esaxeráu, nun aguanto la tentación de volver aportunar que n'Asturies y na Edá Media, falábase asturianu primeru que castellán o que Gaspar Xovellanos y la so hermana Xosefa, nel sieglu XVIII, xuntu con un notable grupu d'intelectuales asturianos, yá espresaben la so esmolición pola situación del nuesu idioma y la necesidá de normalizalo socialmente, entamando por crear una academia de la Llingua.
Mañana vuelve a celebrase otru Día de les Lletres y, los que falamos n’asturianu, vamos volver xuntanos n’otra manifestación, pidiendo la oficialidá. Saldremos, como siempre, de la Estación de la Renfe n'Uviéu, a les siete y media, pa dir, pali que pali, hasta'l Campoamor. Quedáis convidaos… Prestaríame que dellos de los qu’escucháis los mi lios selmanales nos viéremos ellí.
El mio camentariu de los xueves nel programa Noche tras Noche de la RPA.
Convién alcordar que l'Estatutu d'Autonomía d'Asturies nació de la mano d'una clase política que siguía teniendo bien presente aquello que se dicía nel franquismu, que falar n'asturianu yera d'aldeanos, de xente inculto y ensin formación.
Naquella dómina los políticos asturianos pensaben asina y nel 2015 piensen igual. De nada valió que la publicación de llibros n'asturianu creciera un 151%, nin que los datos de 2013 apurran qu'esi añu pasamos d'una media de 40 llibros publicaos n'años anteriores, a nada menos que 104 llibros n'asturianu, a pesar de que casi quitaron les subvenciones y que la industria editorial viose bien afeutada pola crisis y sufrió un retrocesu mui grande.
Cuntando con esa realidá, l'asturianu ye la única llingua del Estáu qu'inda nun ye oficial. Y nun solo eso sinón que, añu tres d'añu, siguen apaeciendo casos de discriminación pol usu de la llingua asturiana, que sigue teniendo una presencia marxinal y que, inclusive usase como motivu de risa, per parte de dellos políticos, delles instituciones y dellos medios de comunicación.
La oficialidá del asturianu ye un principiu democráticu. Pero siguimos nes mesmes. A la falta de voluntá política del partíu que Gobierna nel Principáu, que nunca quixo reconocer la oficialidá plena del asturianu, hai que xunir que'l restu de los partíos políticos o s'oponen abiertamente o pasen de puntielles como si fuera un asuntu desagradable que ye meyor nun tocar.
Yá sé que ye ociosu repetir argumentos irrefugables que respuenden polo que dicimos pero como'l desconocimientu de la clase política ye tan esaxeráu, nun aguanto la tentación de volver aportunar que n'Asturies y na Edá Media, falábase asturianu primeru que castellán o que Gaspar Xovellanos y la so hermana Xosefa, nel sieglu XVIII, xuntu con un notable grupu d'intelectuales asturianos, yá espresaben la so esmolición pola situación del nuesu idioma y la necesidá de normalizalo socialmente, entamando por crear una academia de la Llingua.
Mañana vuelve a celebrase otru Día de les Lletres y, los que falamos n’asturianu, vamos volver xuntanos n’otra manifestación, pidiendo la oficialidá. Saldremos, como siempre, de la Estación de la Renfe n'Uviéu, a les siete y media, pa dir, pali que pali, hasta'l Campoamor. Quedáis convidaos… Prestaríame que dellos de los qu’escucháis los mi lios selmanales nos viéremos ellí.
No hay comentarios:
Publicar un comentario
Milio Mariño